Wat is PMS of Premenstrueel Syndroom?

Het premenstrueel syndroom (PMS) kent vele gradaties. Hoewel waarschijnlijk het merendeel van de vrouwen enige last heeft, zoekt zo’n 20% tot 30% van de vrouwen hulp. Net als bij veel andere syndromen is de leefstijl van grote invloed op het voorkomen en de ernst van de PMS-klachten. Het hebben van ernstige PMS-klachten benadeelt sociale relaties en professionele activiteiten en heeft zo maandelijks een grote invloed op het welbevinden van de cliënt.

Onderzoek wijst uit dat PMS verband houdt met een lage voedingsinname van bepaalde vitamines en mineralen.
Een veelbelovende behandelingsoptie bestaat dan ook uit suppletie van deze vitamines of mineralen. Gericht vervolgonderzoek is nodig om meer zicht te krijgen op de effectieve dosering van de betrokken nutriënten. Ook bepaalde fytonutriënten als Dong quai kunnen de klachten van het premenstrueel syndroom verzachten.

PMS symptomen

Een specifiek kenmerk van PMS is vooral de timing: de symptomen treden op in de luteale fase, vanaf zo’n twee weken vóór de menstruatie. De klachten verdwijnen meestal zodra de menstruatie begint.

Veel voorkomende fysieke symptomen zijn onder meer:

– gevoelige borsten
– hoofdpijn
– spier- en gewrichtspijn
– opgeblazen gevoel
– oedeemvorming
– gewichtstoename

Psychische symptomen zijn vooral:

– depressie
– veranderingen in eetlust
– vermoeidheid
– stemmingswisselingen
– prikkelbaarheid
– slaapstoornissen
– spanning
– sociale terugtrekking
– slechte concentratie

Chronische ontsteking draagt mogelijk bij aan de PMS-klachten: onderzoekers stellen vast dat vrouwen met PMS-klachten een hogere concentratie van een ontstekingsmarker CRP in het bloed hebben. Andere mogelijke oorzaken moeten worden uitgesloten, zoals affectieve stoornissen, bloedarmoede, diabetes mellitus en hypothyreoïdie.

Premenstrueel syndroom en (fyto)nutriënten

Verschillende vitamines en mineralen, waaronder vitamine B, vitamine D, calcium en magnesium zijn essentieel voor de synthese van neurotransmitters en de hormonale balans, die beide mogelijk betrokken zijn bij de onderliggende pathogenese van PMS.

B-vitaminen

Vrouwen met een hogere inname aan B-vitamines (o.a. vit. B1, B2, B6) hebben een lager risico op het ontwikkelen van PMS in vergelijking met vrouwen met een lage inname. De B-vitamines zijn onder meer betrokken bij verschillende stappen van het serotoninemetabolisme, waaronder het omzetten van tryptofaan in serotonine. Vitamine B-tekort belemmert dus de aanmaak van serotonine, wat onder andere leidt tot stemmingsstoornissen.

Vitamine D

De rol van vitamine D bij PMS lijkt voornamelijk via de modulatie van calciumconcentraties, bepaalde neurotransmitters en steroïdhormonen (o.a. cortisol, oestrogeen en testosteron) te gaan. Studies geven aan dat de serum 25-hydroxyvitamine D3-spiegel tijdens de luteale fase lager is. Een vitamine D-tekort wordt ook geassocieerd met een verhoogde renine-angiotensine-aldosteronsysteemfunctie die bijdraagt aan een verhoogde vochtbalans, bloeddrukveranderingen en hypertensie.

Mineralen

Diverse mineralen blijken betrokken bij de ontwikkeling van PMS waaronder kalium, koper, magnesium, mangaan en zink. Tijdens de luteale fase blijken de calcium-, magnesium- en zinkconcentraties van vrouwen met PMS vaak verlaagd. Ander onderzoek wijst dan weer uit dat een calciumtekort tijdens de luteale fase bij vrouwen met PMS secundair is aan de verstoring van calciumregulerende hormonen. Die verstoring volgt op de stijging van de ovariële steroïde hormoonconcentraties en vitamine D-deficiënties. Ook voldoende jodium is essentieel: het speelt een belangrijke rol in de reproductieve gezondheid van vrouwen. Jodium is nodig voor ovulatie, progesteron- en oestrogeenmetabolisme. Jodiumdeficiëntie komt veel voor. Vooral zij die nauwelijks zee-producten of brood eten lopen gevaar op jodiumdeficiëntie.

Dong quai

Dong quai (Amgelica sinensis) is een gedroogd wortelextract van traditioneel wordt ingezet voor de regulatie van de vrouwelijke hormoonhuishouding en verschillende gynaecologische klachten waaronder endometriose. Er is aangetoond dat een bioactieve component van dong quai, ligustilide, de microcirculatie verbetert. Dat zou een verklaring zijn voor de ontspannende effecten van dong quai Verder heeft ligustilide ontstekingsremmende effecten.
Interactie: Dong quai heeft een gekende interactie met coumarine anticoagulantie.

Juist wel koolhydraten?

Het eten ongeraffineerde koolhydraten als volkorenbrood en granen, pasta, bruine rijst, zoete aardappel, peulvruchten, fruit en zetmeelrijke groenten heeft positieve invloed op de stemming en reguleert ‘cravings’. Waarschijnlijk omdat deze voedingsmiddelen het serotoninegehalte in de hersenen helpen verhogen.

In samenwerking met Energetica Natura